آموزش تایپ ده انگشتی – افزایش سرعت تایپ – چگونه تایپیست شوید

تایپ ده انگشتی، تایپ سریع یا تایپ لمسی (Touch typing) مهارت و نوعی تایپ است که در ماشین‌نویسی، تایپ با کامپیوتر و نویسندگی کاربرد دارد.

در تایپ ده انگشتی تایپ بدون دیدن صفحه‌کلید و معمولاً با به کارگیری تمام انگشت‌ها و قواعد خاص خود صورت می‌پذیرد. تایپ ده‌انگشتی از پیش‌نیازهای دریافت گواهی ماشین‌نویسی است.

پیش از عصر تایپ رایانه‌ای و در روزگار تایپ با ماشین تحریر، مهارت ماشین‌نویسی سریع و بدون غلط املائی امر بسیار مهمی بود زیرا در تایپ با ماشین تحریر غلط‌ها را پس از تایپ نمی‌شد به آسانی رفع کرد. سرعت تایپ به هنگام یادداشت‌برداری و تایپ صورت جلسات هم اهمیت دارد.

مزایای تایپ ده انگشتی

1. چشم آزاد است و فرد می‌تواند هم‌زمان با دیدن یک نوشتار مکتوب آن را تایپ کند یا با نگاه کردن به صفحه نمایش غلط‌های تایپی خود را هنگام تایپ متوجه شود و  اصلاح کند.
2. سرعت تایپ در این نوع، بسیار بالا است و حتی سرعت آن از نوشتن با قلم نیز بسیار بیشتر است.

سرعت تایپ

تایپ ده انگشتی این ظرفیت را دارد که تا سرعتی بیش از ۲۰۰ کلمه بر دقیقه تایپ کنید اما نیازمند تمرین و تکرار زیاد است. معمولاً افراد تازه‌وارد در تایپ ده انگشتی سرعتی بین ۳۰ تا ۵۰ کلمه بر دقیقه دارند و افرادی که تایپ ۱۰ انگشتی بلد نیستند سرعتی کمتر از ۳۰ کلمه بر دقیقه دارند.

یادگیری تابپ ده انگشتی دارای دو مرحله اصلی است:

شما می‌توانید در منزل و فقط با داشتن یک رایانه این دو مرحله را بگذرانید، نرم‌افزارهای رایگان و رایانه‌ای گوناگونی موجود است، برای نمونه کی‌تاچ (KTouch) و راهنمای تایپ تایپ‌فستر (TypeFaster Typing Tutor).

1. یادگیری اصول و قواعد

   پس از گذراندن این مرحله شما می‌توانید بدون نگاه کردن به صفحه‌کلید با سرعتی بیش از ۳۰wpm (۳۰ کلمه در دقیقه) تایپ کنید که حداقل دو تا چهار روز به طول می‌انجامد.

2. تمرین، تمرین، تمرین

   مرحله دوم، «بهبود سرعت» است، همان‌طور که پیش‌تر گفته شد این مرحله نیازمند زمان و تمرین زیادی است و بیش از یک سال زمان نیاز دارد و حتی گاه برای دستیابی به سرعتی همچون ۲۰۰wpm (۲۰۰ کلمه بر دقیقه) که سرعتی بیش از یک تایپ حرفه‌ای است، سال‌ها زمان می‌برد.
   یکی از راه‌های مؤثر برای پشت سر گذاشتن مرحله اول (یادگیری قواعد) تایپ ده انگشتی، تکنیک استفاده از رنگ‌ها می‌باشد به گونه‌ای که با تکنیک رنگ‌ها به راحتی می‌توان هر کلید را مخصوص یک انگشت به ذهن سپرد و با تمرین‌های مکرر موفق به یادگیری تایپ ده انگشتی شد.

قواعد تایپ ده انگشتی در صفحه‌کلید «QWERTY»

• فردی که می‌خواهد تایپ ده‌انگشتی انجام دهد باید موقعیت تمام حروف را حفظ باشد.
• در این نوع تایپ هیچ نیازی به نگاه کردن به صفحه‌کلید وجود ندارد.
• هر کلید تنها توسط یک انگشت فشرده می‌شود و هر انگشت وظیفهٔ فشردن چند کلید را دارد که در عکس بالا مشخص شده است و باید رعایت شود.
• صفحه‌کلید شامل پنج ردیف است.
• ردیف چهارم در تایپ ده‌انگشتی بالاترین ردیف است که شامل اعداد و دکمهٔ «Backspace» و «پ» می‌باشد.

• ردیف سوم

• ردیف دوم (ردیف پایگاه)؛ مهم‌ترین ردیف می‌باشد که تمام صفحه‌کلید از طریق ردیف پایگاه موقعیت‌یابی می‌شود که درحالت آماده به تایپ تمام انگشتان به جز انگشتان شست در این ردیف قرار می‌گیرند.

• ردیف اول زیر ردیف پایگاه قرار دارد.

• ردیف پایین؛ توجه داشته باشید که کلیدهای «Ctrl» و «Alt» چپ و راست در تایپ ده‌انگشتی تعریف نمی‌شود چرا که این کلیدها ترکیبی هستند و نمی‌توان از یک انگشت ثابت برای آن‌ها استفاده کرد و آرایش انگشتان تایپ ده‌انگشتی را برهم می‌زنند؛ ولی در آموزش‌های مختلف انگشت کوچک برای آن در نظر گرفته می‌شود. تنها کلید مورد استفاده در تایپ ده‌انگشتی در این ردیف، کلید «Space» (درازترین کلید) می‌باشد و کلیدهای «ویندوز» و … در نظر گرفته نمی‌شود.

• در حالت آماده به تایپ، انگشتان شست برروی کلید «Space» و بقیهٔ انگشتان در ردیف پایگاه به صورت زیر قرار می‌گیرند.

1. انگشت کوچک راست برروی کلید «ک، ;» و انگشت کوچک چپ برروی کلید «ش، A» قرار می‌گیرد.
2. انگشت انگشتری راست برروی کلید «م، L» و انگشت انگشتری چپ برروی کلید «س، S» قرار می‌گیرد.
3. انگشت وسط راست برروی کلید «ن، K» و انگشت وسط چپ برروی کلید «ی، D» قرار می‌گیرد.
4. انگشت اشاره‌ی راست برروی کلید «ت، J» و انگشت اشارهٔ چپ برروی کلید «ب، F» قرار می‌گیرد.

 علت مرتب نبودن دکمه های صفحه کلید به ترتیب الفبایی، آرایش آنها به ترتیب میزان کارایی است. ۸ کلید خانه، پرکاربردترین حروف صفحه کلید به شمار می روند.

• مهم‌ترین کلیدهای ردیف پایگاه کلیدهای نشانه یعنی کلیدهای «ت، J» و «ب، F» می‌باشند (که انگشتان اشاره درحالت آماده به کار برروی آن‌ها قرار می‌گیرد) چراکه موقعیت تمام کلیدها نسبت به این دو کلید سنجیده می‌شود فردی که می‌خواهد شروع به تایپ ده‌انگشتی کند ابتدا این دو کلید را می‌یابد و انگشتان اشاره خود را برروی آن و بقیهٔ انگشتانش را به ترتیب کنار آن‌ها قرار می‌دهد و انگشتان شست برروی دکمه «Space» قرار می‌گیرند اکنون انگشتان در حالت آماده به تایپ هستند. در اغلب صفحه‌کلیدها برروی کلیدهای نشانه برجستگی وجود دارد که فرد تایپیست بدون نگاه کردن و با لمس کردن، این دو کلید را می‌یابد.

• درحالت آماده به تایپ به جز انگشتان شست بقیه انگشتان باید بر صفحه درحالت عمود باشند.

برای تایپ ده انگشتی مراحل زیر را طی کنید

قبل از شروع باید شرایط و موارد بالا را فرا گرفته باشید.

1. ابتدا انگشتان را در حالت آماده به تایپ قرار می‌دهید.
2. سپس حروف کلمه یا جمله مورد نظر را به ترتیب و با رعایت شرایط بفشارید.

اگر تازه‌وارد هستید

اگر شما به تازگی شروع به تایپ ده‌انگشتی کرده‌اید برای آنکه موفق شوید به موارد زیر توجه کنید:

1. دقت بیشتر از سرعت اهمیت دارد.
2. تمرین متداول و زیاد در دراز مدت.
3. رعایت قواعد.

تنها رعایت سه رکن بالا می‌تواند شما را یک تایپیست حرفه‌ای بکند. صبور باشید. پس از یادگیری تئوری قواعد، برای تمرین قواعد ابتدا با سایت زیر شروع کنید:
Touch Typing Study
پس از آنکه بر شرایط و قواعد تایپ مسلط شدید از یکی از سایت‌های تقویت سرعت تایپ کمک بگیرید مانند:۱۰fastfinger

تمرین عملی

برای تایپ کردن، هر کلیدی را که می خواهید فشار دهید باید از میان ۸ انگشت ردیف وسط، فقط یک انگشت که به آن دکمه نزدیکتر است از جای خود بلند شده، کلید مذکور را فشرده و دوباره به جای خود بازگردد. پس از بازگشت انگشت به موقعیت اولیه، انگشت بعدی جهت فشردن دکمه بعدی از جای خود بلند شده، دکمه را فشرده و به جای خود باز می گردد. همینطور، هر دکمه ای را که می خواهیم فشار دهیم، فقط یک انگشت برای فشردن آن از جای خود حرکت کرده، آن کلید را فشرده و دوباره به جای خود باز می گردد.

شروع تایپ سرعتی به روش صحیح:

به عنوان شروع، دست خود را به روش گفته شده روی کلیدهای مبنا گذاشته و هر یک از کلمات زیر (یا دیگر کلمات دلخواه) را در برنامه WORD به قدری تایپ کنید که احساس نمایید نوشتنشان (بدون نگاه به صفحه کلید) برایتان آسان شده است. هر کلمه، حدوداً دو خط تایپ شود.

1. تمرین با حروف ردیف وسط:سم، کشک، گک، ات، لب، شک،
   بات،بابا ،الب، شبی، یاس، سال،
   لاک،کمال، شیما، مینا، امشب، لک لک، نم نم
2.  تمرین با حروف ردیف وسط و بالا:ضش، صس، ثی، قب، فب، چک، جک، حک، خم، هن، عت، غت
   ضامن، صبا، ثمین، قلیان، فلفل، چنگک، جنگل، خلاص، همیشه، علما، غلام
   فسنجان، فسقلی، فکستنی، ثنایی، قلقلی، قشنگ، عقاب، خفن، خنک
3. تمرین با حروف ردیف های وسط، بالا و پایین:ظش، طس، زی، رب، ذب، /ک، .م، ون، ئت، دت، زکی، رشت، دادار
   ظله، طشت، زورو، رب انار، بند رخت، ظالم، طالبی، زنبور، روزی، ذلیل، دهکده، نائب،آبله
   ملاحظه،کبوتر،آشکار
   

• نکته۱: جهت نوشتن حرف آ کلیدهای SHIFT+H را بفشارید.
• نکته۲: کلید SHIFT همواره با انگشت کوچک دست مخالف دستی که حرف مربوطه را می زند فشرده می شود.
• نکته۳: ممکن است با بلند شدن یک انگشت، انگشت دیگری نیز به طور غیر ارادی از جای خود بلند شود، اما این موضوع ایرادی نداشته و مهم این است که حتماً پس از فشار دادن دکمه مورد نظر، هر دو انگشت به جای اولیه خود باز گردند.